De Crémants, de Spumantes en de Cava's doen hun uiterste best, maar hun ‘méthode traditionelle’ (‘méthode champenoise’ mag niet meer worden gebruikt voor schuimwijnen die niet uit de Champagne komen) behaalt slechts uiterst zelden het niveau van de “enige echte”.
Hoe komt dat? Waarom parelt champagne mooier en fijner dan schuimwijn? Waarom is de Chardonnay op zijn grootst in de Champagne? Kortom, waarom is champagne beter dan elke andere mousserende wijn?
Je zou denken dat de strenge en winderige landstreek niet de ideale voedingsbodem is voor de beroemdste wijn ter wereld. En toch is niets minder waar.
Het mesoklimaat (klimaat van toepassing op een wijngaard of een gedeelte ervan) en de bodemsamenstelling in de regio zijn de wortels van het kleine wonder dat zich er elk jaar weer herhaalt.
De ondergrond is op sommige plaatsen samengesteld uit een 200 meter dikke krijtlaag. Miljoenen jaren geleden is deze belemnietkrijtlaag ontstaan uit een grote binnenzee. Deze laag fossielen van oestertjes, zee-egels en inktvisjes is de perfecte bodem voor de champagne.
In de zachte structuur van het krijt dringen de wijnstokken heel diep door en voeden er zich met een verscheidenheid aan mineralen.
Ook de klimatologische omstandigheden in deze streek zijn van kapitaal belang. De gemiddelde jaartemperatuur bedraagt er 10,4 °C, slechts één graad boven het absolute minimum waarbij de wijnstok kan gedijen.
Gelukkig liggen de wijngaarden tot op 200 meter hoogte boven de zeespiegel en worden ze vaak geflankeerd door dichte wouden die fungeren als windscherm. Op deze manier worden ze enigszins beschermd tegen de voorjaarsvorst.
Champagnewijnstokken moeten dus knokken om te overleven, maar net dit maakt hen zo sterk. Meer zelfs: het is het geheim van hun superieure kwaliteit.
Wanneer we met producenten praten over de wettelijke bepalingen waaraan ze moeten voldoen bij het maken van champagne, doen ze niet zelden hun beklag.
“In heel Frankrijk is er 'liberté', behalve bij ons”, zeggen ze dan. En helemaal ongelijk hebben ze niet, want de regels zijn uiterst strikt en worden zeer streng gecontroleerd.
Maar tegelijkertijd beseffen de producenten dat deze strenge kwaliteitscontroles bijdragen tot het uitmuntende karakter van de champagne en in zekere zin dus een noodzakelijk kwaad zijn.
In de Champagne maken ze de beroemdste bubbels ter wereld. De champagnemakers gebruiken hun beste druiven dan ook voor het maken van hun mousserende wijn. In de wijnstreken waar de Crémants worden geboren, ligt dit enigszins anders. Een wijnmaker in de Bourgogne vb. zal zijn beste Chardonnaydruiven behouden voor het maken van de gerenommeerde stille Bourgognewijnen. De Crémant is hier eerder het nevenproduct. In de Champagne is het net andersom. Hoewel een champagne en een crémant op dezelfde manier worden gemaakt, volgens de méthode traditionelle, zijn er natuurlijk nog meer verschillen. Maar, deze zorgen veeleer voor een verschil in smaak en aroma’s dan wel in kwaliteit. (andere verschillen: rijpingstijd, bodem, klimaat en natuurlijk de gebruikte druivenrassen)